2014 Dünya Futbol Şampiyonası bu hafta Brezilya’da başlıyor. Benim gibi futbol hayranları için bunlar güzel günler. Bilhassa katılan 32 ülkede basın, önceki destansı zaferler ve trajik yenilgiler hakkında nostaljik hikayelerle ve bu yılki şampiyonaya dair spekülasyonlarla dolu olacak.Yararsız anekdotlar ve futbol vakalarından oluşan bu sonu gelmez yayınlar bir yana, küresel bir eğlence gösterisi olarak futbolun bazı şaibeli taraflarıyla da yüzleşmekteyiz. Economist, buna eleştirel yaklaşımını ‘Güzel oyun, çirkin iş’ başlığıyla özetledi.Haftalık dergi, FIFA’yı, 2022’de Katar’ın Dünya Kupası’na ev sahipliği yapma hakkını kazanmasına yardım ettiği öne sürülen gizli ödemelerin de dâhil olduğu bazı finans skandallarından sorumlu tutulan Sepp Blatter’in 1998’den beri liderlik ettiği bir yolsuzluk çetesi olarak niteledi.Diğer gazeteler, Brezilya’nın futbol için çıldıran, fakat aynı zamanda, çok sayıda Brezilyalı eğitim ve sağlık hizmetlerine ulaşamıyorken vergi mükelleflerinin 8,5 milyar Euro’sunun stadyumlara ve güvenliğe harcanmasından duydukları öfkeyi göstermek için sokaklara dökülen, grevler yapan milyonlarca yoksul vatandaşa ev sahipliği yapan bir ülke olduğu gerçeğine vurgu yaptılar.En çok dikkatimi çekense, Hollanda gazetesi De Volkskrant’ta okuduğum, milli takım kimliğinin etkisinin zayıflamasına dair haberdi. Avrupa’da ve dünya genelindeki çoğu ülkede, Dünya Kupası, milli birliğin modern bir versiyonunun kutlandığı ve on yıllardır süren barış ve refahtan sonra ortadan kaybolmuş saldırgan milliyetçilik biçimlerinin yerini şiddet içermeden ikame etmiş olan en büyük etkinlik. Geçmişteki büyük turnuvaların çoğunda, milli takımların tamamı gururla temsil ettikleri ülkelerde doğmuş oyunculardan oluşuyordu. Tıpkı anne-babaları ve büyükanne-büyükbabaları gibi. De Volkskrant, bunun artık böyle olmadığını söylüyor.Dünya Kupası’ndaki futbolcuların üçte biri çifte vatandaşlığa sahip ve pekâlâ başka bir ülkenin takımında oynayabiliyorlar. İngiliz sosyolog Anthony King, onları “uluslarüstü oyuncular” diye nitelendiriyor. Bugünün millitakımları, tüm vatandaşların ortak bir tarihi ve büyük ölçüde benzer bir geçmişi paylaştığı ‘saf’ ülkenin sona erdiğinin en iyi kanıtı haline geldi. Bu yıl Dünya Kupası’na katılan ülkelerin neredeyse tamamında dikkate değer sayıda oyuncu bizzat başkabir ülkede doğmuş ya da başka bir yerde doğmuş olan ebeveynlere ve/veya büyük ebeveynlere sahipler. Sırf belli birsüre yaşadıkları için pasaportunu taşıdıkları ülkenin milli takımındaoynayan futbolcular da var.Birkaç örnek: İsviçre takımında, İsviçre vatandaşlığı dışında, 12 diğer milliyet temsil ediliyor. Fransa, Belçika ve ABD’de de benzer bir durum var. Sadece Ekvador ve Güney Kore’nin milli takımları ‘eski moda.’ Bu takımlarküreselleşmeden ve milli takım için sportif ya da ticari nedenlerleoyuncu seçme hususunda yükselen trendden etkilenmemiş.Hollanda takımındaki orta saha oyuncularından biri olan Jonathan de Guzman Kanada doğumlu, babası Filipinli ve annesi Jamaikalı. Ulusüstü oyuncuların yükselişine dair en uç örnek, FIFA kurallarına göre, Belçika, Arnavutluk, Hırvatistan, Sırbistan, Bosna-Hersek ya da Türkiye’yi temsil edebilecek olan Manchester United’ın 19 yaşındaki yetenekli sol kanat oyuncusu Adnan Januzaj. Januzaj nihayetinde, doğduğu yer olan Belçika’yı tercih etti.Türkiye şu an için bu yeni fenomenden başka türlü etkileniyor; bunun nedeni çifte vatandaşlığa sahip yetenekli Türklerin çoğunun başka bir ülke için oynamayı tercih etmesi, Mesut Özil’in en çok matemi tutulan kaybedilmiş oğul olması örneğinde olduğu gibi. Diğer yandan, Türkiye Brezilya doğumluorta saha oyuncusu Marco Aurelio ilk adını Mehmet olarak değiştirdiğinde ve Türk milli takımında oynamaya başladığında mesuttu.1998’de Dünya Kupası’nı Fransa kazanmış ve Zinedine Zidane finallerde iki gol atmıştı. Bu, turnuva öncesi yaptığı çok-renkli milli takım eleştirisi nedeniyle Fransız ırkçı siyasetçi Jean Marie Le Pen’i tam manasıyla aptal duruma düşürmüştü. Tüm dar kafalı Türk milliyetçilerinin de kulağına küpe olsun. Gelecek, çok-uluslu takımların ve uluslarüstü oyuncuların.